In Laak Centraal zorgen de coronamaatregelen voor spanningen onder kwetsbare ondernemers en flexwerkers. Tegelijkertijd helpen bewoners elkaar, de sociale cohesie is verrassend sterk.
Overal hebben de coronamaatregelen grote gevolgen voor het samenleven en welzijn, de wijkeconomie, het wonen en het gebruik van de openbare ruimte. Maar het effect is in elke Haagse wijk anders. Bestaande karakteristieken van buurten worden uitvergroot. Of juist radicaal op zijn kop gezet. Het anders zo drukke centrum is bijvoorbeeld heel stil.
Nu iedereen veel meer thuis en in de eigen buurt blijft, geeft Platform STAD een update van de impact van de coronacrisis in verschillende Haagse wijken. Deze keer: Laak Centraal.
Platform STAD sprak over Laak Centraal met (v.l.n.r.) Alex Berendsen (stedenbouwkundige), Lawrence Eghosa (Stadsdeeldirecteur Laak), Jon D. Gharbharan (voorzitter Ondernemend Laak), Robert Kostwinder (Community Builder Laak) en Bilal Sahin (Vadercentrum Adam)
Veranderend gebruik van de openbare ruimte
De Goeverneurlaan in het hart van Laak Centraal is iets rustiger dan normaal. Het valt op dat de tram veel minder frequent rijdt. Maar verder is er nog veel verkeer. Ook zijn er behoorlijk wat voetgangers op weg om hun boodschappen te doen. ‘De hardware functioneert niet op een andere manier, de software wel’ observeert stedenbouwkundige Alex Berendsen. De borden en markeringen om 1,5 m afstand te houden zijn goed zichtbaar in het straatbeeld. Elkaar passeren op de stoepen is vaak ongemakkelijk. Als het trottoir te smal is wijkt men uit naar het fietspad of de straat.
‘Mensen geven wel gehoor aan de maatregelen’, zegt Lawrence Eghosa (Stadsdeeldirecteur Laak). ‘Maar veel mensen in de wijk zijn laaggeletterd of spreken de taal niet voldoende. Zij volgen de buitenlandse tv zenders en moeten dus op een andere manier worden bereikt. In de communicatie werken we daarom extra veel met pictogrammen en andere talen.’
Hulp nodig voor laaggeletterde ondernemers
Laak Centraal is een wijk met veel uitzendkrachten en zzp’ers. De wijk heeft een hoog percentage particuliere woningen die per kamer verhuurd worden aan arbeidsmigranten. Dat maakt deze wijk extra kwetsbaar. In de bloemsierteelt zijn al veel mensen hun werk en inkomen kwijt. Vakkenvullers schreven bij de supermarkt met stoepkrijt dat het minimumloon omhoog moet. ‘Ook ondernemers hebben het moeilijk’, vertelt Jon D. Gharbharan (Voorzitter Ondernemend Laak). De plotselinge sluiting van horeca en kappers zorgde voor paniek. In Laak Centraal leven veel ondernemers van hun dagomzet. Zij hebben geen buffer. En doen weinig aan (online) marketing of verkoop.
‘De aanvraag voor steun van de overheid is erg moeizaam als je laaggeletterd bent’ waarschuwt Jon D. Gharbharan, ‘en men beschikt vaak niet over de benodigde gegevens.’ Voor deze ondernemers is er nog nauwelijks hulp. Hoewel het een aantal horeca zaken wel is gelukt over te schakelen op afhaalmaaltijden, denkt Gharbharan dat een deel het door de coronacrisis niet zal redden.
Betrokken bewoners helpen elkaar
Bewoners in Laak zijn heel erg betrokken, signaleren Robert Kostwinder (Community Builder Laak) en Bilal Sahin (Vadercentrum Adam). Men doet mee met de Berenjacht en kinderen krijten een groet aan opa en oma op de stoep. Vrijwilligers uit alle lagen van de bevolking bieden hulp aan. Via stichtingen zoals Vadercentrum Adam helpen zij kwetsbare buurtgenoten.
Sahin ziet een duidelijke verandering in de wijk, mensen zijn veel minder individualistisch. Toen Vadercentrum Adam moest sluiten voor bijeenkomsten, is er meteen gezocht naar andere mogelijkheden om contact te houden. Er zijn er telefooncirkels opgezet. Kwetsbare mensen worden dagelijks gebeld. ‘De aandacht is het belangrijkste,’ volgens Sahin, ‘veel mensen zijn eenzaam.’ Maar zo weten ze ook wie er hulp nodig heeft. Vrijwilligers doen boodschappen en helpen met de diepvriesmaaltijden die op initiatief van Ben Lachab worden afgeleverd bij eenzame ouderen. Ervaren kleermakers naaien mondkapjes voor mantelzorgers. En voor de vrouw en dochter van een overleden vrijwilliger, regelde Sahin vervoer naar zijn uitvaart in Eindhoven, omdat zij daar nu zelf geen middelen voor hadden.
Verveling onder jongeren
‘Aandachtspunt zijn ook de jongeren’, zegt Eghosa. De woningen zijn relatief klein, studiemiddelen niet altijd aanwezig en de buurthuizen en bibliotheek zijn dicht. De verveling slaat toe. Sommige jongeren menen dat het virus hen niet zal raken. Daarom gaan jongerenwerkers nu toch buiten bij de hangplekken langs. Ze organiseren online voetbaltoernooien en zinnen nog op andere mogelijkheden de jongeren binnen te vermaken. Er is, net als in de rest van Den Haag, minder kleine criminaliteit op straat. De politie zorgt er mede voor dat iedereen zich aan het samenscholingsverbod houdt.
Zorgen om de toekomst
Kwetsbare wijken worden door deze crisis nog kwetsbaarder. Zeker als straks ook de kleine zelfstandigen in de bouw door een recessie hun werk verliezen, neemt de armoede steeds meer toe. ‘In de toekomst zijn er extra sociaaleconomische maatregelen nodig,’ verwacht Lawrence Eghosa. ‘We moeten echt bruggen gaan bouwen tussen Laak Centraal en de werkgelegenheid in de stad.’ Robert Kostwinder ziet kansen in de energietransitie. Bouwvakkers kunnen de eigen wijk opknappen.
Jon D. Gharbharan vraagt zich af hoe deze zomer eruit zal zien. Hoe voelen we ons dan? Is de horeca weer open? En kan Ondernemend Laak dan weer een braderie organiseren? ‘We komen er sterker uit,’ is de stellige overtuiging van Sahin.
Foto’s Laak Centraal: Christian van der Kooy – 9 april 2020
